امکان سنجی بکارگیری برنامه ریزی محله مبنا در توسعه شهری نمونه مورد مطالعه محله حسینیه شهر زنجان

در ادبیات شهری دهه های اخیر از مهمترین رویکردهای توسعه شهری در مواجهه با رشد شتابان شهرها، توجه به خردترین واحد یعنی محله در چارچوب برنامه ریزی محله ای است. برنامه ریزی محله محور در برنامه ریزی شهری، با هدف گردهم آوردن گروه های مختلف درگیر یا ذی نفع و توجه به نیازها و خواسته های همگانی ایشان در تهیه طرح ها و برنامه ها مطرح شده است. رهیافت های متفاوتی برای برنامه ریزی محلی در ایران اتخاذ و آزمایش شده که البته هیچکدام به طور جدی واگذاری تصمیم گیری در برنامه ریزی، تخصیص منابع، مدیریت برنامه و نظارت به نیروهای محلی را تسهیل نکرده است. محله ی حسینیه ، واقع در حاشیه ی جنوبی شهر زنجان است که در حال حاضر فرسودگی کالبدی و کارکردی، آن را به ناسازواره ای که ساکنانش را تهدید می کند مبدل ساخته است. این پژوهش با هدف بررسی امکان سنجی برنامه ریزی محله مبنا در توسعه شهری در محله ی حسینیه شهر زنجان، انجام یافته است و درپی پاسخگویی به این سوالات است که چه رابطه ای بین برنامه ریزی محله ای، مشارکت اجتماع محلی و طرح های اجرایی و شهرسازی با توسعه محله ای وجود دارد؟ پژوهش حاضر به لحاظ هدف از نوع کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش از نوع توصیفی- تحلیلی می باشد. داده های مورد نیاز از طریق پرسشنامه که برای دوگروه ساکنین محله حسینیه به تعداد 357 و خبرگان امور شهری به تعداد 30 نفر طراحی و توزیع شده، به دست آمد. جهت تجزیه و تحلیل یافته های موجود از نرم افزار تحلیل آماری spss استفاده شده است و در پایان پژوهش نیز پیشنهاداتی ارائه شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که 1) بین متغیرهای برنامه ریزی محله ای، مشارکت اجتماع محلی و طرح های اجرایی شهرسازی همبستگی بالا و مثبتی با توسعه ی محله ای وجود دارد. 2) حدود 393/0 درصد از تغییرات توسعه محله ای توسط سه متغیر پژوهش تبیین می گردند. به این ترتیب، هر چه بر میزان برنامه ریزی محله ای، مشارکت ساکنین و طرح های اجرایی افزوده شود، به همان نسبت بر میزان توسعه محله ای افزوده می شود و 3) مهمترین عامل در توسعه ی محله ای ، بعد از برنامه ریزی محله ای (با ضریب تأثیر 449/0)، طرح های اجرایی شهرسازی (با ضریب تأثیر 258/0) است. مشارکت اجتماع محلی (با ضریب تأثیر 180/0 )، سومین عامل اثر گذار بر توسعه ی محله ای است. در پایان بر اساس یافته ها، پیشنهاداتی ارائه شده اند.